Veritabanı (Database) nedir
Veritabanı (database) en basit tabiri ile bilgi depolama yönetim sistemidir. İsimlendirerek ya da numaralandırarak kategorize ettiğimiz verileri depolayıp ihtiyaç duyduğumuzda verilere ulaşmamızı sağlayan depo olarak da değerlendirebiliriz. Dijital ortamda verilerin boyutları arttıkça sınıflandırma veya arama gerçekleştirme işlemleri zorlaşır ve belirli bir düzende gidilmezse içinden çıkılmaz bir hal alabilir.
Veritabanı yazılımları depolanacak bilgileri belirli kurallar çerçevesinde kaydeder. Daha sonra yapılacak olan tüm arama, güncelleme ve silme işlemleri de yine Veritabanı yazılımları üzerinden sağlanır.
Profesyonel anlamda ilişkilendirilmiş şekilde tasarlanan Veritabanı, kurumsal yapıların verilerini tutmaktadır. Veri merkezlerinin can damarı veritabanıdır ve içerisindeki veriler ile bir değere ulaşır. Verimli şekilde kullanımında örneğin stoku azalmış ürünler bitmeden ilgili personele veriler gösterilip yerine siparişi geçilebilir veya vadesi gelmiş alacak ya da ödemeleri zamanında yapılıp tahsilat gecikmelerinden doğacak kriz önlenmiş olur.
Kişisel kullanımda Excel programı basit bir Veritabanı görevini üstlenebilir. Fakat büyük ve kurumsal yapılarda gelişmiş sunucular üzerinde gelişmiş ve kapsamlı veri yönetim yazılımları ile kullanılır (DBMS, Database Management System).
Çok eski tarihlerde yaşanan olayların duvarlara resmedilip gelecek nesillere ulaştırmak da ilkel de olsa aslında bir nevi Veritabanı görevi görmüştür. Bilgisayarların icadından sonra yaygınlaşmaya başlamasıyla dijital ortamda ilk veri tabanları şekillenmeye başlamıştır. Standart hale gelen ilk ilişkisel Veritabanı örnekleri günümüzde kullanılan gelişmiş sistemlerin temellerini oluşturmuştur.
Günümüz teknolojisinde çok sayıda Veritabanı ürünü geliştirilmiştir fakat bazıları daha çok tercih edilmektedir. Yaygın olarak kullanılan Veritabanı yönetim sitemlerine örnek verecek olursak MsSQL, Oracle, MySql, PostgradeSQL, SqlLite, IBM DB2, Microsoft Access gibi sistemler oldukça popülerdir.
Veritabanı sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi için sağlam bir altyapının yanında doğru şekilde elde edilmiş gerçek verilerin zamanında ve eksiksiz olarak sisteme kayıt edilmesi de çok önemlidir. Bu kadar önemli verilerin tutulduğu sistemler düzenli olarak yedeklenmeli ve olası felaket senaryolarına hazır olunmalıdır. Eğer mümkünse veriler eşzamanlı olarak birden fazla sunucuda tutulabilir. Böyle bir imkân yok ise alınan yedekler mutlaka birden fazla platformda tutulmalıdır. Örneğin günlük olarak alınan yedekler dvd medyalarında, harici disklerde ya da bulut sistemlerinde depolanabilir. Alınan yedeklerin mevcut sunucuya bağlı bir diskte olması bilgisayar korsanlarının tüm veriye ulaşmasını sağlayacaktır. Bu sebeple birden fazla yerde tutulması ve günlük yedeklenmesi önemlidir.
Sistemin kurulum aşamasında ihtiyaçlar belirlenirken kuruluşun büyüklüğü, gerekli olan lisansların maliyeti, ek lisans alınması gerekiyor mu, kullanılacak sistem hangi işletim sistemi üzerinde çalışacak gibi birçok soru cevaplanmalıdır. Yapı Linux işletim sistemi üzerinde ve açık kaynak kodlu bir Veritabanı sistemi üzerinde tasarlanırsa lisans maliyetleri olmayacağından şirket bütçesine fayda sağlanabilir. Fakat bazı kurumsal ve büyük yapılarda bu tarz yazılımlar kullanılmıyor ve belirli bir lisans maliyeti ortaya çıkıyor.
SQL (Structured Query Language – Yapılandırılmış sorgu dili) genel fikrin aksine bir yazılım değil aslında bir sorgulama dilidir. MySQL ve MsSQL Veritabanı programları SQL alt dili ile çalışır. MySQL açık kaynak kodlu bir veri tabanı yazılımıyken MsSQL Microsoft firmasının geliştirdiği ücretli bir Veritabanı yönetim ürünüdür.
MySQL kişisel kullanım tarafında en çok tercih edilen Veritabanı yönetim sistemlerinin başında gelir. Kullanım kolaylığı açısından farkını ortaya koyar. Birden fazla işletim sistemi üzerinde çalışması ile de esnekliğini gösterir. Esnek, güvenilir ve hızlı bir Veritabanı yönetim sistemi olan MySQL Asp ve Php gibi web programlama dilleri ile birlikte web sunucularda yoğun kullanılır. Verilerin işlenmesi, saklanması, sınıflandırılması ve değiştirilmesi gibi tüm gerekli işlemleri yerine getirebilirsiniz. Dünya genelindeki dillere ve alfabelere uygun olarak tasarlanmış yazılım güçlü karakter seti desteği ile büyük avantaj sağlar. Kullanıcılar MySQL veri tabanına internet ağına bağlantısı sağlanmış ise phpmyAdmin web ara yüzü sayesinde erişip istedikleri değişiklikleri yapabilirler.
MsSQL ise kurumsal anlamda yaygın bir şekilde kullanılan bir Veritabanı yönetim yazılımıdır. İlişkisel Veritabanı mantığında çalışan yazılım verilerin güvenli bir şekilde depolanmasını ve sorgulanmasını sağlar. Microsoft Windows serisi işletim sistemleri üzerinde çalışır ve kullanıcıların veri kaydetme, indeksleme, sorgulama veya raporlama gibi çeşitli sorguları çalıştırmasına olanak sağlar. Profesyonel bir Veritabanı yönetim yazılımı olan MsSQL .Net ve Asp gibi programlama dilleri ile tam bir uyum içerisinde çalışmaktadır. Yazılım, bu dillerde oluşturulan web, masaüstü ya da mobil uygulamalarda Veritabanı oluşturma ihtiyacını giderir. Yerel bir sunucuda da uzak bir sunucuda da çalıştırılabilir ve network üzerinden hizmet verebilir. Kolay yönetilebilmesi için geliştirilen Microsoft SQL Management Studio üzerinden tüm ayarları yapılabilir.